Sáng kiến kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 2

Một số kinh nghiệm

 trong công tác chủ nhiệm lớp

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu, nền móng đầu tiên cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.

Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh  xuyên suốt 5 buổi/ tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể, giờ ăn bán trú ở trường…và cả hoạt động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng phức tạp.

Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng học tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng học tập và hạnh kiểm của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp khác. Tất cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.

Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp (từ lớp 1 đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học sinh của mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại được học với một thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ nhiệm, xây dựng tốt nề nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học và nhiều kĩ năng sống cơ bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp không duy trì, không phát huy thì rồi nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học sinh sẽ ra sao? Do vậy, công tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ lớp Một đến lớp Năm. Nề nếp lớp học, phương pháp học tập, giáo dục đạo đức, nhân cách và các kĩ năng sống của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm chú ý xây dựng, rèn giũa ngay từ lớp 1 và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.

Là một giáo viên chủ nhiệm, năm nay tôi được nhà trường phân công dạy lớp 2, dạy 5 buổi/ tuần.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Phải là người có trình độ, năng lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Ngoài việc cung cấp kiến thức cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm còn dạy về nề nếp lớp học, hướng dẫn học sinh cách xếp hàng bán trú, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, cách trình bày trong vở, cách làm vệ sinh lớp, đề ra các nội qui của lớp,…và phải thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn những sai sót của học sinh nên có lúc rất căng thẳng, mệt mỏi. Vì vậy, tôi khẳng định rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số một quyết định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.

Đó là lí do tôi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm năm học này: “Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp”. Tôi mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo.

II- MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn:

– Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân.

– Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công tác chủ nhiệm lớp.

– Nhận được những lời góp‎ ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, của Phòng Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn.

– Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục về mọi mặt, không chỉ mang lại cho các em học sinh tri thức mà hình thành nhân cách, rèn luyện đạo đức cho các em ngay từ ban đầu.

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

          – Sáng kiến kinh nghiệm của tôi được áp dụng vào lớp 2B năm học

2020 – 2021.

1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Về việc nghiên cứu thực hiện đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:

– Phương pháp quan sát

– Phương pháp điều tra

– Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

– Phương pháp thống kê, phân loại, so sánh – đối chứng

– Phương pháp phân tích, tổng hợp

– Phương pháp giáo dục cá nhân

– Phương pháp thực nghiệm

1. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI:

      Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm lớp với 3 nội dung cơ bản sau đây:

1. Xây dựng nề nếp lớp học.
2. Xây dựng nội quy lớp học
3. Xây dựng mối quan hệ thầy – trò và bạn bè trong lớp

Đây là 3 công việc quan trọng mà tất cả các giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải làm.

B- NỘI DUNG

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

– Giáo dục tiểu học đặt nền móng cho hệ thống giáo dục phổ thông, tạo tiền đề để thực hiện chiến lược “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Chính ở bậc học này những đặc điểm tâm lí, đặc điểm sinh lý của trẻ em phát triển mạnh mẽ,việc hình thành nề nếp, thói quen học tập, tác dụng và ảnh hưởng của giáo viên đối với học sinh là rất lớn.

– C. Mác đã từng nói: “Để cho tác động mang lại một kết quả nào đó thì cần phải biết thứ vật liệu mà ta sẽ tác động vào đó”. Vì vậy, muốn giáo dục được học sinh thì phải hiểu được học sinh. Thời đại ngày nay, giáo viên không chỉ có nhiệm vụ truyền đạt tri thức cho học sinh mà còn có chức năng tác động tích cực đến sự hình thành và phát triển nhân cách cho các em. Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm là người quản lý, điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh;  là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.

Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà trường. Chính vì vậy, người giáo viên phải có kiến thức sư phạm cao. Đặc biệt phải có “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 2” mới có thể nắm bắt hết đặc điểm tâm lý trình độ từng học sinh để có hướng giảng dạy và giáo dục đạt kết quả tốt nhất theo mục tiêu giáo dục mà Đảng và nhà nước đề ra.

II- THỰC TRẠNG BAN ĐẦU:

Đầu năm học 2020 – 2021 tôi được Ban Giám Hiệu phân công chủ nhiệm lớp 2B, tổng số 35 học sinh trong đó có 1 học sinh khuyết tật, 1 học sinh quá độ tuổi. Trường nằm trong khu dân cư chủ yếu là lao động chân tay và làm ngư nghiệp, trình độ văn hóa của người dân chưa cao, nhưng được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu mà trường lớp khang trang, cơ sở vật chất đầy đủ. Nhưng bên cạnh đó tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn như sau:

1. Thuận lợi:

– Hầu hết các con đi học đúng độ tuổi quy định.

– Trang thiết bị phục vụ giảng dạy đầy đủ: mỗi lớp được nhà trường trang bị 01 máy chiếu.

– Giáo viên nhiệt tình, quan tâm đến lớp, có tinh thần trách nhiệm cao.

– Được sự giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, Ban giám Hiệu nhà trường, tổ công đoàn, tổ chuyên môn nhiệt tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên an tâm công tác.

– Được sự quan tâm của Hội cha mẹ học sinh lớp, trường rất nhiệt tình gắn bó với các hoạt động của nhà trường về mọi mặt, góp phần động viên CB, GV, NV nhà trường hoàn thành nhiệm vụ được giao.

– Mối quan hệ giữa nhà trường, giáo viên và gia đình học sinh rất chặt chẽ.

2. Khó khăn:

          – Trường thuộc địa bàn của phường Trà Cổ, người dân khu vực nằm trên địa bàn phường chủ yếu sống bằng nghề chài lưới, lao động. Một số em thiếu sự quan tâm, nhắc nhở và sát sao của cha mẹ.

          – Học sinh lớp 2 còn nhỏ, các con vừa chuyển từ lớp 1 nên ý thức tự giác và ý thức kỉ luật của các con chưa cao.

          – Do một số em còn rụt rè, thiếu tự tin khi đến lớp.

          – Không chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập khi đến lớp.

III- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp là vô vàn khó khăn, không thể thống kê hết được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ đi sâu vào 3 nội dung chính sau đây:

1. Xây dựng nề nếp lớp học.
2. Xây dựng nội quy lớp học
3. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.

Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:

Biện pháp 1:  Xây dựng nề nếp lớp học:

1.        a) Nắm thông tin về học sinh ghi vào Sổ theo dõi chất lượng giáo dục.

Nhà giáo dục K.Đ. Usinxki đã nói: “Muốn giáo dục cho con người về mọi mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt.” Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra thông qua phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra và yêu cầu các em điền đầy đủ thông tin trong phiếu:

ĐIỀU TRA THÔNG TIN CÁ NHÂN HỌC SINH

1. Họ và tên:…………………………Nam ( Nữ)……..Dân tộc:…….
2. Sinh ngày….tháng….năm….Nơi sinh………………………………
3. Chỗ ở hiện nay:……………………………………………………………………..
4. Hộ khẩu thường trú:……………………………………………………………….
5. Tình trạng sức khỏe:………………………………………………………………
6. Có năng khiếu:……………………………………………………………………..
7. Họ tên cha:…………………………………………………………………………..
8. Nghề nghiệp:………………………………………………………………………..
9. Họ và tên mẹ:……………………………………………………………………….
10. Nghề nghiệp:……………………………………………………………………….
11. Số điện thoại liên hệ:…………………………………………………………….
12. Gia đình có mấy con:…………………………………………………………….

Là con thứ mấy:………………………………………………………………………

12. Gia đình có hoàn cảnh đặc biệt:……………………………………………….

Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh để ghi vào Sổ theo dõi chất lượng giáo dục học sinh. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.   

1. b) Tổ chức bầu Ban Cán sự lớp:

Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Năm học trước, Ban Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ định học sinh làm hoặc giáo viên theo dõi các em trong quá trình học tập để đưa ra quyết định chọn ban cán sự lớp. Nhưng lên lớp 2, tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em tự ứng cử mình. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau:

– Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người lớp trưởng, lớp phó.

– Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 3 học sinh tiêu biểu, nhanh nhẹn làm lớp trưởng, lớp phó học tập, và lớp phó lao động. Trong quá trình học tập, tôi thường xuyên theo dõi xem em nào có đủ tố chất, đủ yêu cầu có thể làm ban cán sự lớp tôi sẽ lựa chọn em đó.

Các em có tinh thần xung phong ứng cử mình làm ban cán sự lớp sẽ có tinh thần trách nhiệm hơn, luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ mà cô giao.   

1. c) Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:

Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em như sau:      

      * Nhiệm vụ của lớp trưởng:

– Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.

– Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên trái bảng) ngay sau khi xếp hàng vào lớp.

– Hướng dẫn các bạn truy bài.

– Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục.

– Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.

– Nhắc nhở các bạn tổ trưởng kiểm tra bài tập về nhà, đồ dùng học tập, móng tay của các bạn thành viên trong tổ hàng ngày.

* Nhiệm vụ của lớp phó học tập, lớp phó lao động:

– Cùng lớp trưởng tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm bài.

– Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.

– Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, quạt khi ra về.

– Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.

– Nhắc nhở các bạn giữ gìn vệ sinh.

Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, lớp trưởng và 2 lớp phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.

Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em.

      Biện pháp 2:  Xây dựng nội quy lớp học

          Mỗi lớp học để đảm bảo nề nếp cần có nội quy riêng mà giáo viên chủ nhiệm đề ra và yêu cầu học sinh thực hiện. Bên cạnh đưa ra nội quy lớp học riêng, tôi sẽ khuyến khích, tạo môi trường cho các

Download file Sáng kiến kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm

DOWNLOAD FILE